‘Ik was heel populair: pas 14 en al in de cel’

Edese Marokkaan kijkt met berouw terug op zijn criminele jeugdjaren

Hoessien Amir (25) was acht jaar toen hij het Edese straatcultuurtje werd ingezogen. Er waren dikke auto’s, geld en lol. Nu heeft hij spijt. Terwijl politici broeden op spijkerharde maatregelen, pleit Hoessien voor verplichte naschoolse opvang. Hoessien behoort tot de vorige generatie Edese probleem-Marokkanen, vertelt hij in café Route 66, temidden van zijn vrienden.

Als kind kreeg hij op straat honderden guldens toegestopt van oudere jongens die in een vette Mercedes reden.
Waarom hij meedeed? Zo ging het gewoon. „Ik keek tegen ze op en ging ook geld verdienen. Autoruitje inslaan. Spulletjes pakken. Kleingeld in je zak doen. Inbreken in huizen. Politie, media en politiek waren vijanden.”

De Edese wijk Veldhuizen worstelt al jaren met overlast door Marokkaanse jongeren.Het gaat nu om een harde kern van een mannetje of twintig en veertig, vijftig meelopers. Ze roven, steken auto’s in brand en scheuren tot diep in de nacht op scooters door de straten.

Als Hoessien nu op straat loopt, ziet hij regelmatig de Hoessien van tien, vijftien jaar geleden lopen. Hoofdschuddend: ,,Ze zijn onwetend, zoals wíj dat toen waren. Als je eenmaal bezig bent, besef je niet wat je aanricht, hoe bang je mensen maakt.” Soms komt hij mensen tegen bij wie hij heeft ingebroken. ,,Dan schaam ik me kapot.”

Barman Mohamed Dellali (41) kent de Edese jeugd. Er is hier veel fout gegaan, vindt hij. ,,De immigranten zijn bij elkaar in een wijk gezet. Er kwam een kloof tussen ouders en in kinderen. Tussen Marokkanen en Nederlanders.” Hij wil niets goedpraten: ,,Ik schaam me als ik hoor dat ze een bejaard vrouwtje hebben beroofd. Maar het gedrag van sommige agenten, die óók provoceren of erop los slaan, is ook niet goed.”

De Edese burgemeester Cees van der Knaap wil ouders korten op de kinderbijslag. Gisteren kwamen hij, collega-burgemeesters, politie, justitie en vier ministers bijeen om oplossingen te zoeken. Hard straffen? 24-uursbegeleiding?
Volgens Hoessien heeft harder straffen geen zin, omdat dat het kat-en-muisspel aanwakkert: ,,Wij belden soms de politie met een gestolen telefoon en meldden overlast. Als ze kwamen, renden we weg, terwijl er dus niets aan de hand was. Gewoon voor de kick.”

Als je de kinderbijslag afpakt, breng je de gezinnen in de problemen, ‘omdat de ouders dan niet goed voor de kleine broertjes en zusjes kunnen zorgen’. En vernederen? ,,Doet die jongens niks. Echt niet.” Hoessien denkt dat verplichte naschoolse opvang helpt. ,,Ga huiswerk met ze maken en met ze sporten. Neem ze serieus. Laat ze merken dat ze wat van hun leven kunnen maken.”

Zo werkte het bij hem ook. Op zijn veertiende werd hij veroordeeld tot twee jaar cel en vijf jaar tbs. In de cel praatte hij met andere jongens, die kwamen en gingen, over inbreken. ,,Ik was heel populair. Veertien jaar en al in de cel!”

Pas tijdens de tbs en zijn verblijf in internaten, veranderde hij langzaam. ,,Eerst vond ik het sukkels, die gasten die aan het reïntegreren waren. Later begon ik er lol in te krijgen. Toen ik bijvoorbeeld de beste van de klas was met wiskunde. Of toen we naar een pretpark gingen.”

Inmiddels heeft Hoessien zijn koksdiploma gehaald en heeft hij spijt van zijn criminele verleden. Het liefst zou hij een project beginnen om jongeren na school te begeleiden. Regelmatig spreekt hij al Marokkaanse jongeren aan: ,,Je gedrag levert meer schade op bij anderen, dan dat je er zelf beter van wordt,” zegt ik dan.”