Arm in arm rouwen om drama

Arm in arm, schouder aan schouder en hand in hand staat Apeldoorn op het Marktplein om de slachtoffers van het Koninginnedagdrama te herdenken. Nog één keer met z’n allen. ,,Morgen is het klaar,” zegt een van de bezoekers.

Zo’n 5000 belangstellenden hebben zich aan het begin van de avond verzameld op het Marktplein. Rondom het plein staren agenten in koppeltjes van twee zwijgend de menigte in. In de omliggende straten surveilleren dienders op de fiets en te voet.

Dit kon wel eens een van de best beveiligde herdenkingen ooit zijn. Delen van de binnenstad zijn ontoegankelijk voor auto’s. Dat geldt ook voor die van bewoners. Even voor half acht tonen de grote schermen een schematische weergave van het Marktplein. Te zien zijn grote, rode pijlen en het woord nooduitgang.

,,Ze hebben zelfs aan vluchtroutes gedacht,” fluistert een man tegen zijn vrouw, die zichzelf met haar rug tegen zijn borst heeft gevlijd. Ze lacht flauwtjes en zegt: ,,Tja, kennelijk is dat nodig tegenwoordig.”

Het stel is met de duizenden andere Apeldoorners bijeengekomen om collectief te rouwen om het drama van vorige week. Iedereen luistert aandachtig naar het orkest en het koor. Melodieën golven in mineur over het plein.

De schermen tonen foto’s van de bloemenzee. De beelden van Karst Tates, zijn zwarte Suzuki en het leed dat hij veroorzaakte, spoken door de hoofden. Dan verschijnen zes kaarsen in beeld. ,,Voor Karst geen kaars,” merkt iemand op. Dat de aanslag een achtste leven zou eisen was nog onbekend.

Daarna twee minuten stilte. Iedereen doet mee: de drie meisjes met imposante Gucci-zonnebrillen, de vader met zijn dochtertje op zijn arm en de man die tegen wildvreemden zegt dat God ‘het wel zal regelen’. Her en der vlug knipperende wimpers. Een kneepje in een arm. Soms een traan.

Vooraan staat de familie De Meer uit het Friese Drachten. Pa Jan, moeder Minke en dochter Nynke. Nynke (20) leunt tegen het hek voor het podium en drukt met een zakdoek tranen van haar gezicht. Ze heeft een bosje rozen in haar andere hand. Waar zal ze die eens neerleggen?

Ze waren erbij, vorige week, vertelt Nynke. Ze kwamen voor het defilé, zwaaiden nog even naar de koningin en werden vervolgens geconfronteerd met de lichamen op het asfalt. Nynke: ,,Ik voelde me schuldig, omdat ik niets kon doen. Bah, die machteloosheid. Ik kan het moeilijk van me afzetten.” Zwijgend volgt de menigte de toespraken van de sprekers. Bij de

aangrijpende getuigenis van de dochter van een van de slachtoffers die de ramp overleefde, pinkt menigeen een traantje weg. Op veel gezichten verschijnt een glimlach om het relaas van een jonge vrouw. Ze vertelt dat haar moeder zich afvraagt of haar haar wel goed zit, als ze hoort dat ze het prinselijk paar aan haar ziekenhuisbed krijgt.

De toespraak van Simon Boon, voorzitter van de Stichting Oranjefeesten Apeldoorn, ontlokt instemmend geknik als hij spreekt over het leed veroorzaakt door de zwarte auto. Bij het spelen van het Wilhelmus wordt de stilte op het plein bijna ondraaglijk.

Het applaus erna lijkt een symbolische ontlading. Omstreeks half tien verlaat de menigte het plein. Veel wrijvende handen over ruggen. Iets verderop stroomt theater Orpheus leeg. Veel van de 1200 aanwezigen lijken opgelucht zodra ze buiten staan. Apeldoorn van ná de ramp is begonnen.

Enquête: Beatrix populairder na aanslag

De populariteit van koningin Beatrix is sterk gestegen sinds de aanslag op leden van de koninklijke familie op Koninginnedag in Apeldoorn. Kort voor deze dag scoorde de vorstin 11 procent als populairste Oranje in een onderzoek van SBS-programma Hart van Nederland. Nu is dat 21 procent.

Prinses Máxima blijft de lijst aanvoeren (51 procent). Uit het onderzoek blijkt verder dat negen van de tien Nederlanders willen dat Koninginnedag zijn open karakter behoudt. Ruim een kwart van de Nederlanders voelt zich nu meer verbonden met het koningshuis dan voor de aanslag op Koninginnedag.