Bionic Man 10: Nooit meer sterven

In de tiendelige podcastserie Bionic Man bespreek ik met filosoof Peter Paul Verbeek en biohacker Peter Joosten hoe mens en technologie meer en meer versmelten. Worden we een nieuwe, bionische soort? Luisteren!

Wat willen we eigenlijk bereiken met chips in ons lijf, exoskeletten, brein-computer interfaces, kunstmatige lichaamsdelen en slimme medicatie? Streven we naar een gelukkiger leven? Of staat niets minder dan onsterfelijkheid op het spel?

In deze laatste aflevering duiken filosoof Peter Paul Verbeek en biohacker Peter Joosten nog één keer in de technologie die de mens steeds bionischer maakt…

Streven we bewust of onbewust naar een toekomst waarin we onsterfelijk zijn?

Verbeek: “Stiekem is dat wel een belangrijke drijfveer, denk ik. Uiteindelijk verwacht ik niet dat we onsterfelijk worden, maar dat de technologie ons helpt om om te gaan met onze angst voor de dood. De vreemde paradox is dat niemand dood wil, terwijl de dood volgens mij juist dé reden is dat het leven zin heeft; als we niet meer zouden sterven, zou het leven volgens mij totaal betekenisloos worden. Het streven naar onsterfelijkheid zie ik als een manier om met die paradox om te gaan.”

Joosten: “Ik kan me daar wel in vinden. Ik zou vooral zo lang mogelijk willen leven in goede gezondheid. Lang fit blijven en lang in staat blijven om snel kennis tot je te nemen. Volgens mij is dat een mooi streven als we onszelf blijven upgraden.”

Verbeek: “Uit de manier waarop jij als biohacker experimenteert met technologie, blijkt volgens mij dat je vooral probeert te ontdekken wat je waardevol vindt in je eigen leven, in plaats van te streven naar perfectie en onsterfelijkheid.”

En als we er straks tóch in slagen om onsterfelijk te worden? Zullen we dan onze dood moeten organiseren?

Joosten: “Ik denk het wel. Ik zag laatst de film In Time, waarin het verouderingsproces stopt op je 25stelevensjaar. In principe is iedereen in die film onsterfelijk, maar iedereen is voorgeprogrammeerd om vanaf dat moment nog maar één jaar te leven. Extra tijd kan je verdienen. Leuk gedachte-experiment om te onderzoeken welke arrangementen wij zouden bedenken. In zekere zin zie je dat we daar nu al over nadenken; er is veel debat over euthanasie. Dat gaat volgens mij alleen maar toenemen.”

Verbeek: “Dat denk ik ook. Naarmate we steeds langer leven, zullen we steeds meer moeten nadenken hoe we verantwoordelijkheid moeten nemen voor het einde ervan. Ik zie ons niet zo snel onsterfelijk worden. Wel zie ik gebeuren dat we op een hele nare manier oud worden. Dus hoe we het einde vormgeven, zal meer en meer een thema worden.”

Is dan niet onsterfelijkheid, maar technologische singulariteit het eindpunt?

Joosten: “Ik vraag het me af. Zou kunnen. Dat is grof gezegd het moment dat technologie en kunstmatige intelligentie zó ver ontwikkeld zijn dat wij het als mensheid niet meer kunnen bijbenen. In het transhumanisme wordt mind uploading gezien als een soort eindpunt. Op dat moment komen we los van ons lichaam en slaan we onze gedachtes op in de cloud; het stelt ons dan bijvoorbeeld in staat om naar verre sterrenstelsels te reizen. Dan leven we digitaal door. Zijn we dan nog een bionic man? Geen idee. Misschien meer een digital man.”

Verbeek: “Ik vind dat niet echt realistisch. Hoewel we als mens wél zullen veranderen, maar dat is business as usual. Je zou de boekdrukkunst ook als een soort singularity punt kunnen zien, zoals er wel meer van dat soort momenten zijn geweest. De mens van vóór de boekdrukkunst was echt een ander mens dan erná. De grootste uitdaging is misschien wel of we het nog wel snappen straks, als die technologieën straks in elkaar samengrijpen. Kunnen we anticiperen op wat komen gaat? Slagen we erin om vooraf verantwoordelijkheid voor te nemen voor wat komen gaat?”