Bionic Man 6: Breinverbetering

In de tiendelige podcastserie Bionic Man bespreek ik met filosoof Peter Paul Verbeek en biohacker Peter Joosten hoe mens en technologie meer en meer versmelten. Worden we een nieuwe, bionische soort? Luisteren!

Het brein is waarschijnlijk het ingewikkeldste orgaan dat we hebben. In hoeverre kunnen we het brein verbeteren? Herinneringen, kennis, intelligentie of ervaringen uploaden? Of Parkinson bestrijden met technologie?

Bij veel aandoeningen gaat er iets mis in de hersenen; er is een storing. Soms snappen we min of meer wat er misgaat, zoals bij Huntington (oorzaak is genetisch) of Gilles de la Tourette (vermoedelijk een combinatie van aanleg en omgevingsfactoren). En soms hebben we slechts vermoedens, zoals bij Parkinson. In al deze gevallen levert Deep Brain Stimulation goede resultaten.

Hierbij worden één of meerder elektroden diep in de hersenen geplaatst. Deze geven kleine elektrische impulsen af als een soort pacemaker voor het brein. Deze impulsen houden de signalen die de storing veroorzaken tegen, waardoor de symptomen in veel gevallen afnemen.

Eerder in deze serie kwam het fenomeen brein-computer interfaces aan bod. Hiermee kunnen onder meer kunstmatige ledematen worden gekoppeld aan het brein, waardoor de drager deze met het brein kan besturen (meer op BNR.nl/bionic man).

De Chinese onderzoeker Wei Pengfei van het Shenzhen Institute of Advanced Technology werkt aan een helm die onze hersenkracht moet verbeteren; de helm meet – en interpreteert met behulp van kunstmatige intelligentie – de hersenactiviteit om vervolgens de hersengolven van de drager aan te passen, ongeveer zoals ook gebeurt bij Deep Brain Stimulation.

Pengfei ziet mogelijkheden om de helm therapeutisch in te zetten bij mensen die te kampen hebben met angst-, of aandachtstoornissen, ADHD, depressie, Parkinson of Alzheimer. Na testen op dieren, zegt hij, is hij erin geslaagd om de hersengebieden die te maken hebben met verslaving, emotie, stress en epilepsie te identificeren en te beïnvloeden. Volgens hem blijkt verder dat testpersonen die de helm vijftien minuten hebben gedragen een duidelijke verbetering in geheugen laten zien.

Ook mensen zonder aandoening zouden in de toekomst van deze technologie moeten kunnen profiteren, zegt Pengfei. Werknemers met ingewikkelde taken of mensen die voor schijnbaar onoplosbare dilemma’s staan zouden in de toekomst deze helm kunnen opzetten om hun taak of probleem aan te kunnen pakken. Extra ‘brainpower’ op afroep.

Het brein verbeteren om aandoeningen te bestrijden of om bepaalde taken beter uit te voeren is volgens veel deskundigen en futuristen niet het eindstation. Volgens Elon Musk zullen we in de toekomst allemaal – gezond of niet – aan breinverbetering moeten geloven. Volgens hem is het de enige manier om de steeds slimmer wordende machines en computers de baas te blijven.

Met zijn bedrijf Neuralink focust hij zich in eerste instantie op hersenaandoeningen om vervolgens implantaten te ontwikkelen waarmee mensen apparatuur kunnen aansturen. Verder wil hij het mogelijk maken om extra – kunstmatige – intelligentie toe te voegen aan ons brein om zo slimmer slimmer te worden én om slimmer dan machines te blijven. We zullen zien hoe ver hij komt.

Ondertussen komt Steve Hoffman, baas van startup accelerator Founders Space, met ideeën die iets meer hemelbestormend zijn. Hij haalt onderzoek aan waarin ratten via chips in het brein informatie naar elkaar overdragen over de vindplaats van voedsel. ‘Als ratten dat kunnen, wat kunnen wij dan?… Mind tot mind communication,’ geeft hij zelf het antwoord.

Twee mensen met chips in hun hoofd die gedachtes kunnen uitwisselen, direct van brein tot brein, waar ter wereld ze zich ook bevinden. ‘Google wordt overbodig, omdat we kennis direct kunnen uploaden. We zullen elkaars herinneringen kunnen uploaden. Scydiven. Wat je maar wil. Je kan een omgeving downloaden en erin gaan wonen. We will be connected to everything.’

Dat u het even weet.